Hjukrun.is-print-version

Spurt og svarað

Frí og leyfi

Bakvaktarfrí
Er 80 klst., miðast við 1200 stundir á bakvakt og fyrnist um áramót. Heimilt er að semja við starfsmann um greiðslu í stað fría, greiðslan miðast við tímakaup í dagvinnu. Leyfið má veita hvenær árs sem er, ekki er heimilt að flytja það milli ára.

Frítökuréttur
Fyrnist ekki, má fá greitt að þriðjungi. Við starfslok er ótekinn áunninn frítökuréttur greiddur í dagvinnu að fullu.

Helgidagafrí
Ávinnsla hætti maí 2021.
Hafi fríið ekki verið tekið innan 14 mánaða skal greiða eftirstöðvar þess sem hlutfall af mánaðarlaunum 1. apríl ár hvert.

Geðdeildarfrí (gildir fyrir þá sem voru í vinnu á geðdeildum fyrir árið 2008)
Er 64 stundir á ári miðað við fullt starf, fyrnist ekki og ávinnsla miðast við almanaksárið.

Launalaust leyfi
Engin ávinnsla réttinda.


Hjúkrunarfræðingur á rétt á að lágmarki 10 dögum til sí- og endurmenntunar á hverju ári miðað við fullt starf. Hann hefur rétt á leyfi til að stunda endurmenntun/framhaldsnám enda sé það í samræmi við endurmenntunar-/starfsþróunaráætlun viðkomandi stofnunar. Þó getur uppsafnaður réttur aldrei orðið meiri en 6 mánuðir og greiðist ekki út við starfslok.

Heimilt er að veita skemmri eða lengri námsleyfi á skemmra eða lengra árabili.


Allir hjúkrunarfræðingar sem starfa hjá hinu opinbera ávinna sér 30 daga/20 klst. á mánuði í orlof óháð aldri. Einnig eiga allir rétt á 30 daga sumarorlofi á sumarorlofstíma og þar af 15 daga samfellda að lágmarki.

 

SA
Almennt
24 dagar
Eftir 5 ár í sömu starfsgrein
25 dagar
Eftir 5 ár hjá sama atvinnurekanda
27 dagar
Eftir 10 ár hjá sama atvinnurekanda    
30 dagar

 

  • Orlofsárið er 1. maí – 30. apríl. Sumarorlofstími 1. maí – 15. september.
  • Hvenær orlof er tekið er samkomulagsatriði stjórnanda og starfsmanns.
  • Ákvörðun um sumarorlof skal liggja fyrir 31. mars og tilkynnt starfsmanni með sannanlegum hætti
  • Flutningur orlofs milli ára er óheimill, sbr. þó grein 4.6.2 og 4.6.3
  • Sé orlof eða hluti orlofs tekið utan sumarorlofstímabils, að skriflegri beiðni yfirmanns, skal sá hluti orlofsins lengjast um 25%.
  • Ef starfsmaður tekur ekki orlof eða hluta af orlofi, að skriflegri beiðni yfirmanns, getur orlofið geymst til næsta orlofsárs, enda hafi starfsmaður ekki lokið orlofstöku á orlofsárinu. Sama gildir um starfsmann í fæðingarorlofi. Í slíkum tilvikum getur uppsafnað orlof þó aldrei orðið meira en 60 dagar.
  • Veikindi í orlofi skal tilkynna yfirmanna án tafar þar sem tími í veikindum telst ekki til orlofs.

Nánar um orlofsrétt


Sérstakir frídagar
Nýársdagur
Skírdagur
Föstudagurinn langi
Laugardagur fyrir páska
Páskadagur
Annar í páskum
Sumardagurinn fyrsti
1. maí
Uppstigningardagur
Hvítasunnudagur
Annar í hvítasunnu
17. júní
Frídagur verslunarmanna
Aðfangadagur eftir kl. 12.00
Jóladagur
Annar í jólum
Gamlársdagur eftir kl. 12.00

Stórhátíðardagar
Nýársdagur
Föstudagurinn langi
Páskadagur
Hvítasunnudagur
17. júní
Aðfangadagur eftir kl. 12.00
Jóladagur
Gamlársdagur eftir kl. 12.00

Sérstakir frídagar greiðast á 55% álagi frá kl. 08-24 og á 75% álagi frá kl. 00-08 en stórhátíðardagar greiðast á 90% álagi að undanskildum aðfangadegi frá kl. 16-00, jólanótt frá kl. 00-08, gamlárskvöldi frá kl. 16-00 og nýársnótt frá kl. 00-08 sem greiðast á 120% álagi.

Sjá nánar á betrivinnutimi.is


Starfsmanni er heimilt, með samkomulagi við vinnuveitanda, að safna frídögum vegna yfirvinnu, á þann hátt að yfirvinnutímar komi til uppsöfnunar og frítöku, tími á móti tíma á dagvinnulaunum, en yfirvinnuálagið er greitt við næstu reglulegu útborgun.

Samkomulag skal vera um töku frísins og það skipulagt þannig að sem minnst röskun verði á starfsemi stofnunar. Frí samkvæmt framansögðu, vegna undanfarandi almanaksárs, sem ekki hefur verið nýtt fyrir 15. apríl ár hvert, eða við starfslok, skal greitt út á dagvinnutaxta viðkomandi starfsmanns við næstu reglulegu útborgun.

Ef hvorki er er greitt yfirvinnuálag né yfirvinna er þumalputtareglan um söfnun frídaga sú að hver unnin yfirvinnutími er reiknaður sem 1,8 klst. í frítöku.
.


Almennt er ekki skylt að verða við ósk starfsmanns um launalaust leyfi frá störfum í þjónustu ríkisins.

Í grein 10.2.1 í kjarasamning segir að: Starfsmaður skal eiga rétt á launalausu leyfi í hæfilegan tíma ef honum býðst tækifæri og/eða styrkur til að vinna að tilteknu verkefni tengdu starfi hans. Slíkt leyfi skal tekið í samráði við yfirmann stofnunar.

Í verklagsreglum stofnana má oft finna samantekt eins og þessa:
Einungis er veitt launalaust leyfi, þegar til þess liggja ríkar ástæður sem starfsmanni ber að tilgreina. Þær ástæður, sem helst koma til álita, eru framlenging á fæðingarorlofi, leyfi til náms sem nýtist í starfi, sérstakar fjölskylduástæður og aðrar ástæður sem til þessara má jafna. Ef starfsmaður hyggst ráða sig í aðra vinnu til lengri tíma en þriggja mánaða skal að jafnaði ekki veita launalaust leyfi. Einnig er heimilt að gera kröfu um að áður er að launalaust leyfi er veitt sé búið að nýta önnur áunnin frí.

Starfsmaður ávinnur sér ekki réttindi á meðan hann er í launalausu leyfi.

Fæðingarorlof

Þunguð kona getur átt rétt á allt að tveggja mánaða lengingu á fæðingarorlofi. Þessi lenging getur komið til þegar móðir er veik á meðgöngu, hefur fullnýtt veikindarétt sinn hjá vinnuveitanda og meira en mánuður er í áætlaðan fæðingardag.

Með umsókn um lengingu fæðingarorlofs þarf að fylgja:
  • læknisvottorð sérfræðilæknis sem rökstyðja skal þörf fyrir framlengingu
  • staðfesting vinnuveitanda og/eða Vinnumálastofnunar, eftir því sem við á, þar sem fram kemur hvenær umsækjandi hætti störfum, hvenær launagreiðslur féllu niður og hvenær veikindaréttur var fullnýttur.

Mánaðarlegar greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði eru 80% af meðaltali heildarlauna yfir tólf mánaða tímabil sem lýkur sex mánuðum fyrir fæðingu barns. Í reglum Fæðingarorlofssjóðs eru bæði lágmarks- og hámarks greiðslur og hægt er að nálgast upplýsingar á vef Fæðingarorlofssjóðs.

Nánari upplýsingar eru á vef Fæðingarorlofssjóðs.

 


Á umsóknareyðublaði um fæðingarorlofsgreiðslur er hægt að óska eftir því að greitt sé til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og þar með tryggt að áunnin réttindi viðkomandi hjá stéttarfélagi haldist óbreytt meðan á fæðingarorlofi standi, s.s. réttur til úthlutunar úr styrktarsjóði, orlofssjóði, starfsmenntunarsjóði og vísindasjóði ef við á. Þá á viðkomandi áfram rétt á annarri þjónustu.

Hjúkrunarfræðingar geta sótt um fæðingarstyrk hjá styrktarsjóði Fíh.


Foreldrar sem eru starfandi á íslenskum vinnumarkaði eiga rétt á fjögurra mánaða launalausu foreldraorlofi. 
Rétturinn fellur niður við 8 ára aldur barns. Hvort foreldri um sig á sjálfstæðan rétt til foreldraorlofs sem er ekki framseljanlegur. 
Foreldraorlofsrétturinn skiptist þannig að hvort foreldri um sig á sjálfstæðan og óframseljanlegan rétt til fjögurra mánaða orlofs til að annast barn sitt (2 x fjóra mánuði fyrir hvert barn).
Þau réttindi sem starfsmaður hefur þegar áunnið sér eða er að ávinna sér á upphafsdegi foreldraorlofs haldast óbreytt til loka orlofsins ásamt þeim breytingum sem kunna að hafa orðið á áunnum réttindum á grundvelli laga eða kjarasamninga.

Óheimilt er að segja starfsmanni upp störfum sem tilkynnt hefur um fæðingarorlof eða er í slíku orlofi nema til þess liggi skriflegar rökstuddar ástæður sem mega með engum hætti tengjast töku fæðingarorlofs eða fyrirhuguðu fæðingarorlofi. 

Dæmi um slíka ástæðu getur meðal annars verið ef starf viðkomandi er lagt niður meðan á fæðingarorlofi stendur.

Fæðingarorlof reiknast til starfstíma við mat á starfstengdum réttindum, s.s. orlofstöku og lengingar á orlofi samkvæmt kjarasamningum, starfsaldurshækkana, veikindaréttar og uppsagnarfrests. Opinberir starfsmenn ávinna sér bæði orlofsrétt og rétt til orlofslauna í fæðingarorlofi.

Starfsmaður í fæðingarorlofi á rétt til greiðslu orlofs- og desemberuppbótar.

Á vefsvæði Fæðingarorlofssjóðs er að finna frávik sem geta komið upp á meðgöngu eða fæðingu og kalla á breytingar á töku fæðingarorlofs: http://www.faedingarorlof.is/rettindi-foreldra-a-innlendum-vinnumarkadi/

Hvíldartími

  • 11 klukkustunda samfelld lágmarkshvíld á hverju 24 klukkustunda tímabili
  • Einn hvíldardagur á viku í beinu framhaldi af daglegri lágmarkshvíld, þ.e.a.s. 35 klst. samfelld hvíld
  • Hámarksvinnutími á viku skal ekki vera meira 48 virkar vinnustundir að yfirvinnu meðtalinni

Vinnutíma skal haga þannig að á 24 klst. tímabili skal starfsmaður fá að minnsta kosti 11 klst. samfellda hvíld.
Óheimilt er að skipuleggja vinnu þannig að vinnutími á 24 klst. tímabili fari fram yfir 13 klst.
Starfsmaður á rétt á að minnsta kosti 15 mínútna hléi ef daglegur vinnutími hans er lengri en 6 klst.

Á hverju 7 daga tímabili skal starfsmaður fá að minnsta kosti einn vikulegan hvíldardag sem tengist beint daglegum hvíldartíma og skal við það miðað að vikan hefjist á mánudegi. Starfsmaður á þannig að fá 35 klst. samfellda hvíld einu sinni í viku.

Að svo miklu leyti sem því verður við komið, skal vikulegur hvíldardagur vera á sunnudegi og starfsmaður fá frí á þeim degi. Þó má stofnun með samkomulagi við starfsmenn sína fresta vikulegum hvíldardegi þar sem sérstakar ástæður gera slík frávik nauðsynleg, þannig að í stað vikulegs hvíldardags komi tveir samfelldir hvíldardagar á hverjum tveimur vikum. Þetta ákvæði á við um vaktavinnumenn sem vinna helgarvaktir.

Sé sérstök þörf á að skipuleggja vinnu þannig að vikulegum hvíldardegi sé frestað, skal haga töku hvíldardaga þannig að teknir séu tveir hvíldardagar saman (11+24+24 tímar).


Vaktaskipti. Heimilt er að víkja frá reglunni um 11 klukkustunda hvíld og stytta hvíldartíma niður í allt að 8 klst. á skipulegum vaktaskiptum. Þetta á t.d. við þegar starfsmaður skiptir af morgunvakt yfir á næturvakt samkvæmt skipulagi vaktskrár. Ekki á að nýta þetta úrræði nema í undantekningartilvikum og mikilvægt er að haga skipulagi vaktakerfis þannig að skipti milli mismunandi tegunda vakta séu sem sjaldnast á vaktahring.

Sérstakar aðstæður. Heimilt er að stytta samfellda lágmarkshvíld í allt að 8 klst. þegar upp koma ófyrirséð atvik, bjarga þarf verðmætum eða almannaheill krefst þess að haldið verði uppi nauðsynlegri heilbrigðis- eða öryggisþjónustu. Ef þessu fráviki er beitt skal starfsmaður fá samsvarandi hvíld í staðinn og í beinu framhaldi af slíkri vinnulotu skal starfsmaður fá 11 klst. hvíld á óskertum launum.

Truflun á starfsemi vegna ytri aðstæðna. Víkja má frá hvíldartímaákvæðum ef ytri aðstæður, svo sem veður eða önnur náttúruöfl, slys, orkuskortur eða bilanir í vélum, krefjast þess. Það gildir eingöngu ef koma þarf í veg fyrir verulegt tjón þar til regluleg starfsemi hefur komist á að nýju. Þetta er undantekning og rétt er að kalla annan starfsmann til vinnu til að leysa af starfsmann sem hefur ekki náð tilskilinni hvíld ef þess er nokkur kostur.


Hafi stjórnandi metið það svo að brýn nauðsyn sé til að starfsmaður mæti til vinnu áður en 11 klst. lágmarkshvíld er náð, skapast frítökuréttur, 1,5 klst. (í dagvinnu) fyrir hverja klukkustund sem hvíldin skerðist.
Ávinnsla frítökuréttar einskorðast ekki við heilar stundir.

Starfsmaður á ekki að mæta aftur til vinnu fyrr en að aflokinni 11 klst. hvíld nema hann hafi sérstaklega verið beðinn um það. Mæti starfsmaður eigi að síður áður en hann hefur náð hvíldinni, ávinnur hann sér ekki frítökurétt.

Samfelld hvíld rofin með útkalli – frítökuréttur miðað við lengsta hlé. Ef hvíld er rofin einu sinni eða oftar innan 24 stunda tímabils miðað við skipulagt/venjubundið upphaf vinnudags starfsmanns, skal bæta það sem vantar upp á að 11 klst. hvíld náist, miðað við lengsta hlé innan vinnulotu, með frítökurétti, 1,5 klst. (dagvinnu) fyrir hverja klukkustund sem vantar upp á 11 klst. hvíld.

Vinna umfram 16 klst. Hafi starfsmaður unnið samtals meira en 16 klst. á einum sólarhring, þ.e. hverjum 24 klst., miðað við skipulagt venjubundið upphaf vinnudags starfsmanns, án þess að ná 8 klst. samfelldri hvíld, skal starfsmaður undantekningarlaust fá 11 klst. samfellda hvíld að lokinni vinnu, án frádráttar á þeim launum sem hann annars hefði fengið. Frítökuréttur, 1,5 klst. (dagvinna), safnast upp fyrir hverja klst. sem unnin var umfram 16 klst.

Aukinn frítökuréttur vegna samfelldrar vinnu umfram 24 klst. Í þeim sérstöku undantekningartilvikum að starfsmaður vinni samfellt fullar 24 stundir, skal frítökuréttur aukast þannig að hver heil stund umfram 24 veitir frítökurétt sem er 1,8% lengri en sá frítökuréttur sem næsta stund á undan gaf.

Regla þessi er sjálfstæð í þeim skilningi að hún tengist ekki meginreglunni um daglegan hvíldartíma heldur er henni ætlað að sporna gegn óhóflegu vinnuálagi.


Frítaka skal veitt í samráði við starfsmann enda sé uppsafnaður frítökuréttur að minnsta kosti fjórar stundir og skal frítaka ekki veitt í styttri lotum en það. Leitast skal við að veita frí svo fljótt sem auðið er eða með reglubundnum hætti til að koma í veg fyrir að frí safnist upp.

Heimilt er að greiða 1/3 hluta frítökuréttar í dagvinnu, óski starfsmaðurinn þess.

Við starfslok er áunninn frítökuréttur greiddur í dagvinnu að fullu.


Uppsafnaður frítökuréttur skal koma fram á launaseðli og hann skal veittur í hálfum eða heilum dögum.


Laun

Launaröðun ræðst af nokkrum þáttum eins og til dæmis starfsheiti, starfsaldri, menntun og vinnufyrirkomulagi. Launaröðun er ákveðin í stofnanasamningi.

Kjarasamningar eru tvenns konar, annars vegar miðlægir kjarasamningar og stofnanasamningar sem eru hluti af miðlægum kjarasamningum.

Í miðlægum kjarasamningum er samið um launahækkanir, launatöflur, algilda kafla eins og um vinnutíma, orlof, veikindi og réttindamál. Hjúkrunarfræðingar geta kosið um miðlæga kjarasamninga.

Stofnanasamningar eru hluti af miðlægum kjarasamningum og er sérstakur samningur milli stofnunar og viðkomandi stéttarfélags um aðlögun tiltekinna þátta hins miðlæga kjarasamnings að þörfum stofnunar með hliðsjón af sérstöðu starfa og verkefna hverrar stofnunar. Í þeim samningum eru ákvæði um launaröðun, starfsheiti og persónubundna þætti. Um þá gildir friðarskylda og er ekki kosið um þá. Slíkir samningar eru gerðir í kjölfar miðlægra samninga, þegar forsendur samningsins breytast eða að jafnaði á tveggja ára fresti.

Nánari upplýsingar um stofnanasamninga er að finna á vef fjármálaráðuneytisins og síðunni stofnanasamningar.is

Heilbrigðisstofnanir hjá ríkinu með stofnanasamninga

Landspítali
Heilsugæsla höfuðborgarsvæðisins
Heilbrigðisstofnun Suðurnesja
Heilbrigðisstofnun Suðurlands
Heilbrigðisstofnun Austurlands
Heilbrigðisstofnun Norðurlands
Sjúkrahúsið á Akureyri
Heilbrigðisstofnun Vestfjarða
Heilbrigðisstofnun Vesturlands

Stofnanasamningar eru hjá heilbrigðisstofnunum hjá ríkinu og SFV en ekki hjá Reykjavíkurborg eða SNS.

Ríki og SFV

Afturvirkar launahækkanir gilda frá 1. apríl 2019. Frá hækkun dragast 105 þúsund kr. sem greiddar voru þann 1. ágúst 2019. Meðaltals launahækkun á samningstímanum er á bilinu 12,5%-17,2%.

01.04.2019 hækkuðu laun um 17.000 kr.
01.04.2020
hækkuðu laun um 18.000 kr.
01.01.2021
hækkuðu laun um 15.750 kr.
01.01.2022
hækka laun um 17.250 kr. 

Launatafla er á vef Fíh

Reykjavíkurborg

01.04.2019 hækkuðu laun um 17.000. Launatafla 1.
01.04.2020
hækkuðu laun um kr. 24.000 samhliða breyttri tengingu starfsmats við launatöflu. Launatafla 2.
01.01.2021
hækkuðu laun um kr. 24.000. Launatafla 3.
01.01.2022
hækka laun um kr. 25.000. Launatafla 4

Launatöflur Reykjavíkurborgar má sjá í fylgiskjölum kjarasamnings við Reykjavíkurborg.

Sveitarfélög

Launahækkanir má sjá í fylgiskjölum kjarasamnings:
Launatafla 1: Gildir frá 1. janúar 2020 til 31. mars 2020
Launatafla 2: Gildir frá 1. apríl 2020 til 31. desember 2020
Launatafla 3: Gildir frá 1. janúar 2021 til 31. desember 2021
Launatafla 4: Gildir frá 1. janúar 2022 til 31. mars 2023

Vaktaálag reiknast af dagvinnukaupi, sbr. gr. 1.4.1. og skal vera með eftirfarandi hætti:

33,33%     kl. 17:00-24:00 mánudaga til fimmtudaga 
55%
kl. 17:00-24:00 föstudaga
65%
kl. 00:00-08:00 þriðjudagdaga til föstudaga
75%
kl. 00:00-24:00 laugardaga, sunnudaga og sérstaka frídaga
90% 
kl. 00:00-24:00 stórhátíðardaga, sbr. gr. 2.1.4.3
120%
kl. 16:00 - 24:00 á aðfangadag og gamlársdag
kl. 00:00 - 08:00 á jóladag og nýársdag

Brot úr klst. greiðist hlutfallslega.


Greiðsla fyrir bakvaktir skal reiknast af dagvinnukaupi, sbr. gr. 1.4.1. og skal vera með eftirfarandi hætti:

33,33%     kl. 17:00-24:00 mánudaga til fimmtudaga 
45%
kl. 17:00-24:00 föstudaga
45%
kl. 00:00-08:00 mánudaga
33,33%
kl. 00:00-08:00 þriðjudagdaga til föstudaga
45%
kl. 00:00-24:00 laugardaga, sunnudaga og sérstaka frídaga
90% 
kl. 00:00-24:00 stórhátíðardaga, sbr. gr. 2.1.4.3
120%
kl. 16:00 - 24:00 á aðfangadag og gamlársdag
kl. 00:00 – 08:00 á jóladag og nýársdag

Brot úr klst. greiðist hlutfallslega.


Tímakaup í dagvinnu er 0,632% af mánaðarlaunum í hverjum launaflokki og þrepi.

Yfirvinna er greidd með tímakaupi, sem skiptist í yfirvinnu 1 og yfirvinnu 2. Yfirvinna 2 er greidd fyrir vinnu utan dagvinnumarka sem og á dagvinnutíma fyrir vinnu umfram 40 klst í dagvinnu og 38,92 klst í vaktavinnu.

  • Tímakaup yfirvinnu 1 er 0,9385% af mánaðarlaunum
  • Tímakaup yfirvinnu 2 er 1,0385% af mánaðarlaunum
  • Útköll á bakvöktum eru greidd með yfirvinnu 2
  • Föst yfirvinna er greidd með yfirvinnu 2
  • Yfirvinna sem unnin er á stórhátíðum er greidd með tímakaupi sem nemur 1,375% af mánaðarlaunum

Hvenær sólarhrings       Yfirvinna 1 eða 2    
 Mánud. - föstud.  kl. 08.00 - 17.00       Yfirvinna 1 (0,9385% af mánaðarlaunum)
 Mánud. - föstud.  kl. 17:00 - 18:00 Yfirvinna 2 (1,0385% af mánaðarlaunum)   
Laugard/sunnud./sérstakir frídagar  Yfirvinna 2 (1,0385% af mánaðarlaunum)
Tímakaup yfirvinnu umfram 40 stundir á viku    Yfirvinna 2 (1,0385% af mánaðarlaunum)
Föst yfirvinna (merkt slík í launakerfi) Yfirvinna 2 (1,0385% af mánaðarlaunum)

Útkall á virkum dögum á tímabilinu kl. 08:00-24:00
Þegar starfsmaður er kallaður til vinnu sem ekki er í beinu framhaldi af daglegri vinnu hans, skal greitt yfirvinnukaup fyrir að minnsta kosti 3 klst., nema reglulegur vinnutími hans hefjist innan þriggja klst. frá því hann fór til vinnu en þá greiðist yfirvinna frá upphafi útkalls fram til þess að reglulegur vinnutími hefst. Ljúki útkalli áður en 3 klst. eru liðnar frá lokum hinnar daglegu vinnu, skal greiða yfirvinnu fyrir tímann frá lokum hinnar daglegu vinnu til loka útkalls.

Útkall milli kl. 00:00 og 08:00 og á almennum og sérstökum frídögum
Ef útkall hefst á tímabilinu kl. 00:00-08:00 frá mánudegi til föstudags, kl. 17:00-24:00 á föstudegi eða á almennum eða sérstökum frídögum skv. gr. 2.1.4.1 og 2.1.4.2, skal greitt yfirvinnukaup fyrir að minnsta kosti 4 klst. nema reglulegur vinnutími hefjist innan 3 ½ klst. frá því að útkall hófst en í þeim tilvikum skal greiða ½ klst. til viðbótar við unninn tíma.

Aukavakt um nótt/helgi
Taki starfsmaður vakt umfram vinnuskyldu, með minna en 24. klst. fyrirvara á tímabilinu kl. 17:00-24:00 á föstudögum, kl. 24:00-08:00 mánudaga til föstudaga, kl. 00:00-24:00 laugardaga, sunnudaga og sérstaka frídaga, sbr. gr. 2.1.4.2 miðað við 8 klst. vakt, skal greiða breytingargjald sem nemur 1,3% af mánaðarlaunum í hverjum launaflokki og þrepi og hlutfallslega fyrir lengri eða styttri vaktir.


Starfsmenn sem ekki hafa aðgang að matstofu en ættu að hafa það eða matstofa er lokuð skulu fá það bætt með fæðispeningum.

Skilyrði fyrir fæðispeningum:

  • Vinnuskylda þarf að vera hálf staða á viku
  • Starfsmaður hafi vinnuskyldu á föstum vinnustað frá kl. 11:00 - 14:00 að frádregnu matarhléi
  • Matarhlé aðeins 30 mínútur

Þeir starfsmenn sem eru á vakt þegar matstofa vinnustaðar er ekki opin fá það bætt með fæðispeningum.

Ekki þarf að fela starfsmanni sérstaklega að gegna starfi yfirmanns nema að fjarvera yfirmannsins vari lengur en 5 daga samfellt.

Sé aðalstarf starfsmanns launað sem staðgengilsstarf bera starfsmanninum laun eftir flokki yfirmannsins gegni hann starfi hans:
  • Lengur en 4 vikur samfellt
  • Hafi hann gegnt starfi yfirmanns lengur en 6 vikur af hverjum 12 mánuðum
  • Starfsmanni sem ekki er í stöðu staðgengils en er falið að gegna störfum hans í forföllum skal taka laun skv. launaflokki hins forfallaða starfsmanns

Ef um er að ræða launaðan staðgengill skal það standa í ráðningarsamningi og starfslýsingu. Skilning beggja aðila þarf til.

Launatengd gjöld eru greiðslur sem vinnuveitandi greiðir ofan á laun starfsmanns:

  • Orlofssjóður 0.25% af heildarlaunum
  • Starfsmenntunarsjóður, 0.22% af heildarlaunum
  • Vísindasjóður, 1.5% af grunnlaunum
  • Styrktarsjóður. 0.75% af heildarlaunum
  • Endurhæfingarsjóður 0,13% af heildarlaunum
  • Mótframlag launagreiðanda í lífeyrissjóð 11,5%
  • Viðbótarlífeyrissparnaður, 2% af heildarlaunum
  • Tryggingargjald af heildarlaunum 6,1%
  • Tryggingagjald af lífeyrissjóðsframlagi 6,1%
  • Tryggingagjald af séreignarframlagi 6,1%

 


Hinn 1. júní ár hvert skal starfsmaður sem er í starfi til 30. apríl næst á undan fá greidda sérstaka eingreiðslu, orlofsuppbót, er miðast við fullt starf næstliðið orlofsár. Greitt skal hlutfallslega miðað við starfshlutfall og starfstíma. 

Hafi starfsmaður látið af störfum á orlofsárinu vegna aldurs eða eftir a.m.k. 3 mánaða (13 vikna) samfellt starf á orlofsárinu, skal hann fá greidda orlofsuppbót hlutfallslega miðað við unninn tíma og starfshlutfall. Sama gildir ef starfsmaður var frá störfum vegna veikinda eftir að greiðsluskyldu stofnunar lýkur eða vegna fæðingarorlofs allt að 6 mánuðum. 

Nánar um orlofsuppbót


Hjúkrunarfræðingar skulu fá greidda desemberuppbót 1. desember ár hvert miðað við fullt starf tímabilið 1. janúar til 31. október. Hafi hjúkrunarfræðingur gegnt hlutastarfi eða unnið hluta úr ári, skal hann fá greitt miðað við starfhlutfall á framangreindu tímabili, þó þannig að hann hafi starfað samfellt a.m.k. frá 1. september það ár.
Hjúkrunarfræðingur sem látið hefur af starfi verður þó að hafa skilað minnst 3 mánaða (13 vikna) starfi til að fá greidda desemberuppbót.

Nánari upplýsingar um desemberuppbót.


  • Ferðakostnaður er greiddur samkvæmt reikningi
  • Auknar álagsgreiðslur vegna brottfarar- og komutíma vegna ferða erlendis sem farnar eru að frumkvæði vinnuveitanda.
  • Vinni starfsmaður fjarri leiðum almenningsvagna skal vinnuveitandi sjá honum fyrir ferðum til og frá vinnustað eða greiða honum ferðakostnað. Slíkar ferðir teljast til vinnutíma.
  • Hefjist vinnutími starfsmanns, eða sé hann kallaður til vinnu á þeim tíma sem almenningsvagnar ganga ekki skal honum séð fyrir ferð eða greiddur ferðakostnaður, sama gildir um lok vinnutíma.

Starfsmenn eru ekki skyldugir til að leggja til áhöld nema að sérstaklega sé um það samið.

  • Einkennis- og hlífðarföt, starfsmönnum skal séð fyrir slíku sér að kostnaðarlausu
  • Þar sem þess er krafist, vegna sérstakra meðferðarúrræða, að starfsmaður noti eigin fatnað í stað vinnuslopps eða álíka hlífðarfatnaðar frá vinnuveitanda skal starfsmaður fá greidda sérstaka fatapeninga að upphæð 3.800 kr. á mánuði miðað við fullt starf í dagvinnu. Greiðsla þessi skal breytast á þriggja mánaða fresti í samræmi við breytingu fataliðar í vísitölu neysluverðs.

Auk mánaðarlauna er heimilt að greiða önnur laun er starfinu fylgja með mánaðarlegri greiðslu. Önnur laun geta verið vegna reglubundinnar yfirvinnu og starfstengds álags sem ekki verður mælt í tíma. Önnur laun geta m.a. komið í stað yfirvinnukaups skv. gr. 1.5.


Lögfræðiaðstoð

Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga (Fíh) veitir félagsmönnum lögfræðiaðstoð vegna mála tengdum kjarasamningsbrotum og réttindum í starfi.

Til að eiga rétt á lögfræðiaðstoð þarf viðkomandi að hafa verið félagsmaður með fulla aðild í að lágmarki þrjá mánuði. Undantekningar frá þessari reglu eru háðar endanlegu mati kjara- og réttindasviðs sem metur hvert einstaka tilfelli eftir eðli málsins og fordæmisgildi. Vafatilfelli eru metin sérstaklega.

Fíh veitir félagsmönnum aðstoð í málefnum sem við koma m.a. launum, starfsréttindum og kjarasamningum. Þessi málefni geta verið til dæmis vegna uppsagnar, ráðningarkjara, bóta, vinnuslysa, afturköllun á hjúkrunarleyfi og sakamál tengt starfi.

Starfsmenn Fíh reyna eftir fremsta megni að leysa réttindamál félagsmanna gagnvart vinnuveitanda/deiluaðila án aðkomu lögmanns. Ef ekki næst samkomulag eða ásættanleg lausn á málinu á þeim vettvangi fer sviðstjóri kjara -og réttindasviðs með málið til lögfræðings Fíh. Sviðstjóri kjara- og réttindasviðs metur, ásamt lögfræðingi Fíh og stjórn Fíh, hvort höfðað verði mál fyrir dómstólum.

Fíh greiðir kostnað vegna málaferla tengdum kjara- og réttindamálum sem er stofnað til fyrir félagsmenn. Ef höfða þarf mál fyrir dómstólum er málskostnaður greiddur af Fíh og er málshöfðunin leidd af lögmanni sem starfar fyrir Fíh.

Fíh greiðir ekki kostnað félagsmanna ef viðkomandi hefur hafnað lögfræðiaðstoð frá Fíh eða ákveðið að velja sér annan lögfræðing.

Ef ákveðið hefur verið að höfða mál fyrir hönd félagsmanns fyrir dómstólum skrifar viðkomandi undir samkomulag um rekstur dómsmáls í þágu félagsmanns og greiðslufyrirkomulag vegna málskostnaðar í því sambandi.

Ráðningarsamningur

Vinnuveitanda er ekki heimilt að þrýsta á starfsmann að skrifa undir breytingar á ráðningarsamningi.
Gott er að fá að taka gögnin með sér og ráðfæra sig við einhverja aðra sem þekkingu hafa á málinu.

Kjarasvið Fíh veitir hjúkrunarfræðingum ráðleggingar og aðstoð.


Bundið er í lög nr. 70/1996  um réttindi og skyldur opinberra starfamanna (42. gr.) að gera skuli skriflegan ráðningarsamning á milli vinnuveitanda og starfsmanns við ráðningu í starf.

Eftirfarandi upplýsingar þurfa að koma fram á ráðningarsamningi:
  • Nafn, heimilisfang og kennitala stofnunar
  • Nafn, heimilisfang og kennitala starfsmanns
  • Vinnustaður
  • Starfsheiti, stutt útlistun á umfangi og ábyrgðarsviði
  • Launakjör – nauðsynlegt að vísa í kjarasamning svo að laun taki samningsbundnum hækkunum (á við um einkamarkað)
  • Forsendur launaröðunar, vísa í ákvæði stofnanasamnings
  • Vinnutími (dagvinna, vaktavinna, fastar næturvaktir, bakvaktir)
  • Starfshlutfall
  • Ráðning, þ.e. tímabundin eða ótímabundin
  • Upphaf ráðningar og starfslok ef ráðning er tímabundin
  • Gagnkvæmur uppsagnarfrestur
  • Lífeyrissjóður og viðbótarlífeyrissparnaður
  • Stéttarfélag

Ef um ráðningu á einkamarkað er að ræða er gott nauðsynlegt að eftirfarandi komi fram:
  • Hvaða kjarasamningi taka launin mið af
  • Orlofsréttur – hægt er að vísa í kjarasamning (þ.e. tekur laun skv. kjarasamningi Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga við...)
  • Réttur til launa í veikindum – hægt er að vísa í kjarasamning (réttur til launa í veikindum byggist á reglugerð nr.411/1989)

Starfsmönnum er ráðlagt að skrifa ekki undir ráðningarsamning/breytingartilkynningu nema fyrir liggi undirskrift yfirmanns og handhafa ráðningarvalds.
Ef vinnuveitandi gerir breytingar eftir að undirskrift starfsmanns liggur fyrir er erfitt að sanna hvernig samningur var fyrir breytingu.
Ef breyting er gerð skriflega þurfa báðir að kvitta fyrir breytingunni.

Veikindi

Starfstími 
 Fjöldi daga
0 - 3 mánuðir
14 dagar
Næstu 3 mánuðir          
35 dagar
Eftir 6 mánuði
119 dagar 
Eftir 1 ár
133 dagar
Eftir 7 ár
175 dagar

Við framantalinn rétt bætist auk þess réttur til mánaðarlauna í 13 vikur eða 91 dagur ef óvinnufærni stafar af vinnuslysi eða atvinnusjúkdómi.
Eftir 12 ár í starfi eru það 273 dagar og eftir 18 ár í starfi 360 dagar.

Réttur eftirlaunaþega í tímavinnu er einn mánuður einu sinni á ári.
Ávinnsla nær yfir vinnu hjá ríki, sveitarfélögum og stofnunum sem reknar eru fyrir almannafé

Launagreiðslur í veikindum:
Laun skv. vinnuskýrslu fyrstu viku en eftir það meðaltal álags og yfirvinnu.
Ef um er að ræða veikindi eftir slys í vinnu eða slys á leið til vinnu, eru laun óbreytt frá upphafi veikinda.

Veikindi vegna barna (yngri en 13 ára): 
Hámark 12 dagar (96 klst.) 
Sami réttur á við um börn undir 16 ára aldri þegar upp koma alvarleg tilvik sem leiða til sjúkrahúsvistar í a.m.k. einn dag.


Starfsmaður á ekki kjarasamningsbundinn rétt til launa í forföllum frá vinnu vegna veikinda maka eða annarra nákominna.

 


Réttur vegna þessa er ekki kjarasamningsbundinn hjá ríki, Reykjavíkurborg eða SFV. Hins vegar hafa margar stofnanir sett sér verklagsreglur vegna þessa.

Í kjarasamningi Sambands íslenskra sveitarfélaga er kveðið á um að starfsmaður eigi, ef nauðsyn krefur, rétt á allt að hálfs mánaðar fríi á mánaðarlaunum við andlát nákomins ættingja/aðstandanda.



Föst laun starfsmanns skulu greidd næstu 3 mánuði eftir andlátsmánuð. Hafi starfsmaður ekki tæmt rétt sinn til launa í veikindum er andlátsmánuður einnig greiddur.

Beri andlát að vegna vinnuslyss þarf að huga að ákvæðum kjarasamninga um dánarslysabætur.



Vinnutími

Dagvinna skal unnin á tímabilinu kl. 08:00-17:00 frá mánudegi til föstudags. Þar er vinnutímaskipulagi háttað á þrjá vegu:

Dagvinnumenn með sveigjanlegan vinnutíma Starfsmenn semja um að vinna ákveðinn fjölda stunda á tímabili, t.d. viku. Þannig getur starfsmaður fleytt vinnustundum á milli daga.

Dagvinnumenn með fastan vinnutíma Starfsmenn vinna ákveðinn fjölda stunda hvern dag og hafa ekki sveigju í vinnuskilum eins og dagvinnumenn með sveigjanlegan vinnutíma. Starfsmenn þurfa að byrja og enda vinnu sína á fyrir fram ákeðnum tíma.

Dagvinnumenn með breytilegan vinnutíma Starfsmenn eru með fastan vinnutíma, með möguleika á vinnu utan dagvinnumarka upp að vissu marki og fá þá greitt vaktaálag.

Fullt starf í dagvinnu eru 40 stundir á viku þ.e.a.s. 173 stundir á mánuði.
Matartími er 30 mín á tímabilinu 11.30-13.30, ekki hluti vinnutíma.
Kaffitímar eru tveir, 15 mín/ 20 mín og teljast til vinnutíma.

Heimilt er að stytta vinnuvikuna um allt að 4 klukkustundir á viku eða úr 40 í 36 virkar stundir.
Við hámarks styttingu (4 stundir) verður grein 1.3 um matar- og kaffitíma á dagvinnutímabili óvirk. Við lágmarks styttingu (13 mínútur á dag eða 65 mínútur á viku) haldast matar- og kaffitímar óbreyttir samkvæmt kjarasamningi.

Nánar um styttingu vinnuviku í dagvinnu

Vaktavinnumenn vinna tví- og þrískiptar vaktir og fá greitt vaktaálag samkvæmt kjarasamningi. Vaktavinnufólk á ekki rétt á matar- og kaffitímum.

Fullt starf í vaktavinnu er 156 stundir á mánuði þ.e.a.s. 36 stundir á viku.

Vorið 2021 styttist vinnuvika vaktavinnufólks og launamyndun þeirra tekur mið af fleiri þáttum en áður. Vinnuvikan styttist að lágmarki úr 40 í 36 virkar vinnustundir. Viðbótarstytting í allt að 32 virkar vinnustundir er möguleg og grundvallast á mismunandi vægi vinnustunda. Í nýju launamyndunarkerfi fjölgar vaktaálagsflokkum og greiddur er sérstakur vaktahvati sem tekur mið af fjölbreytileika og fjölda vakta.

Með betri vinnutíma vaktavinnumanna er þeim gefið færi á að vinna hærra starfshlutfall en áður.

Nánar um betri vinnutíma í vaktavinnu



Að jafnaði skulu vaktir vera á bilinu 4-10 klst. Heimilt er, sbr. gr. 2.1.2, að semja um aðra tímalengd vakta.

Nánari leiðbeiningar um lengd vakta



Vaktskrá er sýnir væntanlegan vinnutíma hvers starfsmanns skal lögð fram mánuði áður en fyrsta vakt samkvæmt skránni hefst nema samkomulag sé um skemmri frest.

Ef vaktskrá er breytt með skemmri fyrirvara en 24 klst., skal viðkomandi starfsmanni greitt aukalega 2% breytingargjald. Sé fyrirvarinn 24-168 klst. (ein vika) skal greiða 1,3% breytingargjald. Hér er eingöngu átt við breytingu á skipulagðri vakt en ekki aukavakt.

Aukavakt með minna en 24. klst. fyrirvara á tímabilinu kl. 17:00-24:00 á föstudögum, kl. 24:00-08:00 mánudaga til föstudaga, kl. 00:00-24:00 laugardaga, sunnudaga og sérstaka frídaga, sbr. gr. 2.1.4.2 miðað við 8 klst. vakt, skal greiða 2% breytingargjald og hlutfallslega fyrir lengri eða styttri vaktir.

 


Spurt og svarað COVID-19

Ef þú ert veik/ur í einangrun átt þú sama rétt á launum og þú ættir ef þú værir frá vinnu vegna almennra veikindaforfalla. Kjarasamningsbundinn veikindaréttur er mismunandi eftir því hvort þú ert opinber starfsmaður eða vinnur á almennum vinnumarkaði og miðar einnig við að þú hafir ekki verið búin/n að fullnýta rétt til launa í veikindaforföllum vegna fyrri veikinda. Í slíkum tilfellum getur þú átt rétt á greiðslum frá sjúkrasjóð Fíh.

 


Já, þurfi starfsmenn að sæta sóttkví eiga þeir rétt á launum. Réttindi til launa eru mismunandi eftir því hvar fólk vinnur eins og sjá má á myndinni hér neðanvið. Hægt er að smella á myndina til að stækka.

Sjá nánar um sóttkví á launum


Þeir starfsmenn sem fara í sjálfskipaða sóttkví (þ.e. ákvörðunin er eingöngu þeirra sjálfra) eru launalausir eða þurfa að taka orlofsdaga á tímabilinu. Þeim sem eru í þessum hugleiðingum er ráðlagt að hafa samband við vinnuveitanda og tryggja að litið sé á fjarvistina sem leyfi en ekki riftun á ráðningarsamningi.


Ef starfsmaður fer í fyrirbyggjandi sóttkví vegna fyrirmæla læknis verður að telja að hann eigi rétt á launum í sóttkví. Ef starfsmaður kýs sjálfur að vera heima ætti hann ekki rétt á launum. Hér ræður læknisfræðilegt mat.

Ákvörðun um sóttkví er tekin á grundvelli sóttvarnarlaga af viðeigandi yfirvöldum. Óski vinnuveitandi eftir því að þú mætir ekki til starfa þó þú hafir ekki fengið fyrirmæli um að vera í sóttkví skal hann greiða þér full laun meðan á fjarvist stendur.

Vinnuveitandi getur farið fram á fjarvinnu á meðan sóttkví stendur, að því gefnu að þú hafir aðstöðu til þess og ert ekki veik/ur. Fjarvinna í sóttkví telst ekki til veikindadaga. Ef þú svo veikist á meðan sóttkví stendur telst það til veikinda og vinnuveitandi getur ekki gert kröfu um vinnuframlag.



Vinnuveitandi getur farið fram á fjarvinnu á meðan sóttkví stendur, að því gefnu að þú hafir aðstöðu til þess og ert ekki veik/ur. Fjarvinna í sóttkví telst ekki til veikindadaga. Ef þú svo veikist á meðan sóttkví stendur telst það til veikinda og vinnuveitandi getur ekki gert kröfu um vinnuframlag.

Vinnuveitanda er ekki heimilt að setja þig í önnur störf en þú ert ráðin til skv. ráðningarsamningi. Vegna óviðráðanlegra atvika líkt og skapast hefur vegna COVID-19 getur vinnuveitandi breytt starfsstöð þinni tímabundið með samkomulagi ykkar á milli.

Já þú átt rétt á launum á meðan vinnustaðnum þínum er lokað vegna COVID-19 og vinnuveitandi þinn getur farið fram á vinnuframlag með fjarvinnu (að því gefnu að þú hafir aðstöðu til fjarvinnu).

Samkvæmt ákvörðun yfirvalda munu fyrirmæli sóttvarnarlæknis um að einstaklingur fari í sóttkví jafngilda læknisvottorði vegna fjarvista úr vinnu. Vottorð vegna þessa er hægt að nálgast á heilsuvera.is

Samkvæmt orlofslögum er orlofsárið frá 1. maí til 30. apríl. Flestir starfsmenn hafa núþegar nýtt orlof sitt á núverandi orlofsári, eða búnir að ákveða ráðstafa því fram til 30 apríl. 

Það orlof sem búið var að ákveða á næstu dögum/vikum (t.d. í kringum páskaleyfi) helst óbreytt, nema starfsmaður og vinnuveitandi komist að öðru samkomulagi. Vinnuveitanda er heimilt að fara fram á að starfsmaður fari í fyrirhugað orlof, þó svo að forsendur orlofsins hafa breyst (t.d. að utanlandsferð um páska falli niður). Undantekning frá þessu er ef starfsmaður geti ekki vegna veikinda farið í orlof á þeim tíma sem áætlað var, en þá gilda ákvæði kjarasamninga og laga um veikindi í orlofi.

Almenna reglan er sú að vinnuveitandi getur ekki einhliða ákveðið að þú farir í orlof. Samkvæmt orlofslögum ákveður vinnuveitandi, í samráði við starfsmann, hvenær orlof skuli veitt og skal hann verða við óskum starfsmanns um hvenær orlof skuli veitt að svo miklu leyti sem unnt er vegna starfseminnar. Að lokinni könnun á vilja starfsmanna skal vinnuveitandi tilkynna svo fljótt sem unnt er og í síðasta lagi mánuði fyrir byrjun orlofs hvenær orlof skuli hefjast, nema sérstakar ástæður hamli.

 Vinnuveitanda er óheimilt að senda þig í launalaus leyfi. Það er ávallt háð samkomulagi milli aðila.


Vinnuveitandi er ábyrgur fyrir starfsmanni á meðan hann er í vinnuferð erlendis. Ef starfsmaður er fastur annars staðar eftir vinnuferð, þá heldur starfsmaður launum á meðan hann er kyrrsettur. Jafnframt er eðlilegt að vinnuveitandi komi til móts við starfsmann með greiðslu útlagðs kostnaðar vegna fæðis og gistingar sem af þessu stafar innan eðlilegra marka.


Þær aðstæður kunna að koma upp að nauðsynlegt sé að miðla upplýsingum til annarra um fjarvist stafsmanns sem er í sóttkví. Mat á slíku fer eftir aðstæðum hverju sinni. Forðast skal að miðla upplýsingum um nafn starfsmanns, nema slíkt sé nauðsynlegt. Þá er einnig rétt að vanda slíka miðlun til að koma í veg fyrir óþarfa ótta meðal annarra starfsmanna.

Sóttvarnalækni er heimilt að afla gagna frá öllum þeim aðilum, sem geta veitt upplýsingar þegar út brýst hópsýking eða farsótt sem ógnar heilsu manna, og vinna með þær upplýsingar að því marki sem nauðsynlegt er, sbr. bréf Persónuverndar til sóttvarnalæknis þann 26. febrúar 2020.


Fram kemur í leiðbeiningum smitrakningarteymis almannavarna og sóttvarnarlæknis að ef um ungt barn er að ræða sem fer í sóttkví þá sé nauðsynlegt að fullorðinn einstaklingur fari í sóttkví með barninu. Það felur það í sér að velja þarf einn fullorðinn einstakling sem lendir þá einnig í sóttkví og mun sjá um og annast barnið á meðan það er í sóttkví. Mikilvægt er að skipuleggja umgengni á heimilinu þannig að þeir sem eru í sóttkví og hinir séu sem allra minnst á sömu svæðum íbúðarinnar. Í sameiginlegum rýmum eins og á salerni og í eldhúsi þarf að gæta sérstaks hreinlætis.

Um þann eina einstakling sem mun sinna barninu á meðan það er í sóttkví gildir að hann lendir í sóttkví og á því rétt til fastra launa á meðan hann er í sóttkví. Vinnuveitandi getur farið fram á að starfsmaðurinn vinni í fjarvinnu eins og aðstæður leyfa. Að því er varðar aðra heimilismenn sem ekki eru í sóttkví t.d. hitt foreldrið þá þurfa þeir að mæta til vinnu nema vinnuveitandi samþykki annað.

Alþingi samþykkti nýlega lög vegna greiðslu launa til einstaklinga í sóttkví. Starfsmenn eiga einnig rétt til launa ef barn þeirra undir 13 ára aldri eða undir 18 ára aldri ef þau þiggja þjónustu á grundvelli laga um fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir þarf að fara í sóttkví. Atvinnurekandi á svo rétt á endurgreiðslu úr ríkissjóði vegna þessara launa.

 


Nei. Nauðsynleg fjarvist, þegar annarri umönnun er ekki komið við, getur heimilað launalausa fjarvist frá vinnu án þess að um vanefnd á ráðningarsamningi sé að ræða. Vinnuveitandi og starfsmaðurinn geta einnig gert með sér samkomulag um að starfsmaður vinni heima eða taki út orlofsdaga. 

Sumir starfsmenn geta sinnt vinnu sinni heiman frá sér og eiga þeir þá rétt á launum þó þeir þurfi að vinna heima á meðan skólastarf er skert. Hins vegar eru ekki allir starfsmenn í þeirri stöðu. Þeir starfsmenn sem þurfa að vera frá vinnu vegna þessa eiga almennt ekki rétt á launum. Fíh hvetur þó atvinnurekendur til þess að veita starfsfólki sveigjanleika þar sem um fordæmalausar ástæður er að ræða. Samfélagsleg ábyrgð okkar allra er mikil og mikilvægt að allir leggist á eitt til þess að virða fyrirmæli yfirvalda.

Almenna reglan er sú að vinnuveitandi getur ekki einhliða skert starfshlutfall starfsmanns nema með uppsögn og þá gilda ákvæði kjarasamninga um framkvæmd og lengd uppsagnarfrests. Vinnuveitandi og starfsmaður geta með samkomulagi tímabundið breytt starfshlutfalli starfsmanns. Mikilvægt er að gert sé skriflegt samkomulag þar um þar sem m.a. kemur fram tímalengd og sérstakar undantekningar (t.d. varðandi uppsögn).

Alþingi hefur samþykkt frumvarp félags- og barnamálaráðherra um rétt til greiðslu atvinnuleysisbóta samhliða minnkuðu starfshlutfalli vegna tímabundins samdráttar í starfsemi vinnuveitanda. Hægt er að sækja um atvinnuleysisbætur samhliða minnkuðu starfshlutfalli hjá VMST. Sjálfstætt starfandi einstaklingar geta nú þegar sótt um en þeir fylla út hefðbundna umsókn um atvinnuleysisbætur.

Umsóknir um minnkað starfshlutfall munu gilda afturvirkt frá þeim degi sem starfshlutfall var minnkað, allt aftur til 15. mars 2020. Lögin gilda til 1. júní 2020. 

Vinnuveitandi getur þurft að grípa til uppsagna ef fyrirtækið þarf að draga saman vegna COVID-19, eða vegna annarra ástæðna. Um þetta gilda ákvæði kjarasamninga um framkvæmd þeirra og lengd uppsagnarfrests.


Það er á ábyrgð starfsmanns að koma sér til vinnu. Liggi almenningssamgöngur niðri verður þú að finna aðra leið til að mæta til vinnu.

Hjá ríkinu: Áfram gildir þó ákvæði kjarasamnings um vinnusókn og ferðir þegar starfsmenn hefja eða hætta vinnu á tímabilinu frá kl. 00:05 til kl. 06:55 virka daga og frá kl. 00:05 til kl. 10:00 á sunnudögum eða á sérstökum frídögum, að þá skal þeim séð fyrir ferðum eða greiddur ferðakostnaður að og frá vinnustað innan 12 km fjarlægðar, en þó utan 1,5 km.


Hið opinbera: Hafi starfsmaður ekki aðgang að matstofu en ætti að hafa það skv. ákvæðum kjarasamninga, skal hann fá það bætt með fæðispeningum.


Þær aðstæður sem nú eru uppi kalla á sveigjanleika af hálfu allra og því hefur stjórn LÍN, í samvinnu við mennta- og menningarmálaráðherra, ákveðið eftirfarandi ívilnanir fyrir greiðendur og námsmenn til að létta á áhyggjum þeirra af fjármálum vegna hugsanlegra aðstæðna sem komið geta upp á meðan á kórónuveirunni stendur eða í kjölfar hennar.


Já, það getur verið heimilt. Sem dæmi má nefna ef stór hluti starfsmanna á einum vinnustað er í sóttkví og starfsemin er þess eðlis að henni verður að halda gangandi, þá getur verið heimilt að færa aðra starfsmenn þangað.

Alþingi hefur samþykkt nýtt ákvæði til bráðabirgða til að tryggja lagagrundvöll fyrir heimild opinberra aðila (ríki, sveitarfélög og fyrirtæki í þeirra eigu) til að færa starfsmenn tímabundið milli starfa til að sinna verkefnum sem hafa forgang á hættustundu. Hættustund telst vera fyrir hendi í skilningi þessa ákvæðis þegar ríkislögreglustjóri hefur lýst yfir hæsta almannavarnastigi samkvæmt reglugerð um flokkun almannavarnastiga, eða hefur lýst því yfir að það sé yfirvofandi. Ákvæðið fellur úr gildi 1. janúar 2021.



Borið hefur á því að vinnuveitendur heimili ekki starfsmönnum sínum að fara erlendis í lögbundnu fríi sínu og/eða setja sérreglur um sóttkví við heimkomu. Þessu er Fíh ósammála og telur vinnuveitendur ekki geta gert upp á milli starfsmanna sinna eftir því hvert þeir fóru í fríum sínum.

Í lögum nr. 24/2000 um greiðslu launa í sóttkví er gerður greinamunur á því hvort launamanni mátti vera ljóst fyrir brottför til útlanda að hann þyrfti að sæta sóttkví við heimkomu. Að mati Fíh er þetta mikilvægt atriði þegar kemur að ákvörðun um laun í sóttkví eða ekki.

  • Fíh lítur svo á að fari starfsmaður til útlanda og ekki var ljóst við brottför að hann þyrfti að sæta sóttkví við heimkomu þá á viðkomandi rétt á launum í sóttkví og þarf því ekki að skrá þá daga sem orlof eða launalaust leyfi. Við þessar aðstæður getur vinnuveitandi farið fram á fjarvinnu á meðan sóttkví stendur, að því gefnu að starfsmaður hafi aðstöðu og búnað til þess og er ekki veik/ur. Greiði vinnuveitandi ekki laun í sóttkví getur starfsmaður sótt um greiðslur hjá Vinnumálastofnun á grundvelli laga nr. 24/2000.
  • Hafi starfsmanni hinsvegar mátt vera ljóst að hann þyrfti að sæta sóttkví við heimkomu, þá ber honum að ráðstafa orlofi sínu fyrir þá daga, óska eftir launalausu leyfi eða vinna í fjarvinnu samkvæmt samkomulagi við vinnuveitanda.
Þessi mál geta verið mismunandi og nauðsynlegt að skoða hvert tilfelli fyrir sig. 

Vinnuveitanda ber skylda til að tryggja öruggt og heilsusamlegt umhverfi fyrir sína starfsmenn og getur því verið nauðsynlegt að setja sérreglur í tengslum við Covid-19. Setji vinnuveitandi reglur sem ganga lengra en almenn fyrirmæli, reglur og lög þá eru þær sérreglur að jafnaði settar á kostnað vinnuveitanda. Ákvörðun um sóttkví er tekin af stjórnvöldum á grundvelli sóttvarnarlaga. Óski vinnuveitandi eftir því að starfsmaður mæti tímabundið ekki til starfa, án þess að starfsmaður hafi fengið fyrirmæli stjórnvalda um að sæta sóttkví, heldur starfsmaður fullum launum á meðan fjarvist stendur.

Þessi mál geta verið mismunandi og nauðsynlegt að skoða hvert tilfelli fyrir sig. 

Fíh lítur svo á að lendi starfsmaður í sóttkví í orlofi teljist það ekki orlofsdagar. 

Lendi starfsmaður í sóttkví á meðan orlofi stendur ber honum að tilkynna vinnuveitanda það án tafar til að fá lengingu á orlof sitt sem nemur þeim dögum sem starfsmaður er í sóttkví. Vinnuveitandi getur farið fram á starfsmaður vinni fjarvinnu á meðan á sóttkví stendur, að því gefnu að starfsmaður hafi aðstöðu og búnað til heimavinnu og er ekki veik/ur. Veikist starfsmaður í sóttkví telst það til veikinda og um það gilda reglur kjarasamninga um veikindi starfsmanna. Ekki er gerð krafa um vinnuframlag á þessum tíma.

Meginreglan er sú að vinnuveitandi greiðir starfsmanni laun þurfi hann að sæta sóttkví skv. beinum fyrirmælum heilbrigðisyfirvalda. Vinnuveitandi getur svo fengið launin endurgreidd (án launatengdra gjalda) á grundvelli laga nr. 24/2020. Greiði vinnuveitandi ekki laun meðan á sóttkví stendur geta einstaklingar sótt sjálfir um greiðslur hjá Vinnumálastofnun. Lögin gera einnig ráð fyrir að sjálfstætt starfandi einstaklingar í sóttkví geti átt sambærilegan rétt og launafólk.

Þessi mál geta verið mismunandi og nauðsynlegt að skoða hvert tilfelli fyrir sig.


Orlofssjóður

Já, einhver orlofshúsnæði leyfa gæludýr, t.d. Lokastígur 1. Orlofshúsnæði sem leyfa gæludýr eru sérstaklega merkt á orlofsvef.

 


Orlofssjóði er stýrt með punktakerfi. Hver sjóðfélagi ávinnur sér 1 punkt fyrir hvern unninn mánuð. Uppfærsla á orlofspunktum fer fram í lok febrúar ár hvert skv. skilagreinum frá vinnuveitanda fyrir árið á undan. Hafi skilagreinar ekki borist frá vinnuveitendum fyrir undangengið ár verða þeir punktar ekki uppfærðir fyrr en í febrúar ári síðar.


Punktastöðu sjóðsfélaga má alltaf finna við innskráningu á orlofsvef. Með því að smella á nafn sjóðsfélaga eftir innskráningu kemur fram fellival, og þar á meðal punktastaða sjóðsfélaga.


Hámarkspunktanotkun er 40 punktar á hverju almanaksári.

Já svo lengi sem þú átt punkta og hefur lífeyrisaðild. Lífeyrisaðild öðlast þeir félagsmenn sem hafa hafið töku lífeyris, eru hættir störfum og greiða ekki félagsgjald. Lífeyrisaðild er félaganum að kostnaðarlausu.


Til að afpanta orlofshús skal hafa samband við skrifstofu Fíh, með því að senda póst á netfangið hjukrun@hjukrun.is eða hringja í síma 540 6400. Sé afpantað með viku fyrirvara eða meira fæst 80% leigufjárhæðar endurgreidd. Endurgreiðslan lækkar síðan um 10% hvern dag og fellur niður þegar aðeins tveir dagar eru fram að leigutíma. Orlofspunktar skerðast ekki við afbókun.

 


Já, einhver orlofshúsnæði hafa hjólastólaaðgengi, m.a. Lokastígur 3 og Húsafell. Orlofshúsnæði með hjólastólaaðgengi eru sérstaklega merkt á orlofsvef.


Forgangsopnun fyrir sumarið er mismunandi ár frá ári, þó aldrei síðar en 1. apríl ár hvert. Tilkynning um opnun er birt á vef Fíh og á orlofsvef þegar dagsetningar liggja fyrir.

 


Sjúkradagpeningar

Sjóðsfélagi getur sótt um sjúkradagpeninga þegar hann hefur fullnýtt rétt til launa í veikindum eða er ekki lengur í ráðningarsambandi. Sjóðsfélagi fær þá vottorð frá vinnuveitanda þess efnis að hann hafi fullnýtt rétt sinn til launa í veikindum og frá hvaða degi hann fellur af launaskrá eða hvaða dagur er síðasti dagur á launum.


Þú færð upplýsingar um áunninn rétt til launa í veikindum hjá launagreiðanda/vinnuveitanda s.s. í tímaskráningakerfi vinnuveitanda. Einnig getur kjara- og réttindasvið Fíh aðstoðað þig ef eitthvað er óljóst varðandi rétt til launa í veikindum. Hægt er að bóka ráðgjöf vegna veikindaréttar á kjarasvid@hjukrun.is

Já, það er hugsanlegt. Ávinnsluréttur til launa í veikindum á opinberum vinnumarkaði (ríki, borg og sveitarfélögum) safnast upp miðað við heildar starfsaldur. Það getur því vel verið að sjóðsfélagi eigi áunninn rétt til launa í veikindum annars staðar en hjá núverandi vinnuveitanda. 

 


Sjóðsfélagi þarf sjálfur að hafa samband við fyrri launagreiðendur til að kanna hvort viðkomandi eigi þar áunninn rétt í launuðum veikindum sem honum ber að nýta sér áður en hann hefur töku sjúkradagpeninga frá Styrktarsjóði Fíh. Þetta á við hvort sem er hjá ríki, Reykjavíkurborg,  sveitarfélagi eða fyrirtækjum innan samtaka fyrirtækja í velferðarþjónustu (SFV).  Viðkomandi fær upplýsingar um þjónustualdur sinn þaðan sem hann er að finna og skilar starfsvottorði um starfstíma hjá fyrrum vinnuveitendum til núverandi vinnuveitanda.


Allar umsóknir vegna sjúkradagpeninga, sem innihalda öll tilskilin gögn, eru lagðar fyrir fund stjórnar Styrktarsjóðs Fíh . Stjórnin kemur saman einu sinni í mánuði.


Að jafnaði er greitt út 24.-26. dag mánaðar eða næsta virka dag á eftir. 


Nei. Ekki þarf að leggja inn nýja umsókn í hverjum mánuði. Þegar umsókn hefur verið samþykkt á fundi stjórnar þá telst hún sem „virk“ umsókn. 

Ef læknisvottorð er einungis gefið út í mánuð í senn þá þarf að skila inn uppfærðu læknisvottorði hvern mánuð.


Sjóðsfélagar geta verið á sjúkradagpeningum samhliða skertu starfshlutfalli vegna veikinda. Sjúkradagpeningar eru þá reiknaðir út frá þeirri vinnufærni sem um er getið í sjúkradagpeningavottorði viðkomandi sjóðsfélaga.

Bótatímabil lengist ekki þó svo að sjóðsfélagi fái til dæmis einungis 30% sjúkradagpeninga.


Sækja skal um sjúkradagpeninga  skrifstofu Fíh að Suðurlandsbraut 22, 108 Reykjavík.


Eftirtöldum gögnum þarf að skila inn með umsókn:

  1. Umsóknareyðublað(útfyllt og undirritað)
  2. Launaseðill
  3. Vottorð vinnuveitanda sem staðfestir að sjóðsfélagi sé búinn að fullnýta rétt sinn til launa í veikindum hjá vinnuveitanda (og áunnum rétti til launa í veikindum ef við á). Þar þurfa m.a. að koma fram upplýsingar frá hvaða degi réttur til launa í veikindum telst fullnýttur. Ef sjóðsfélagi er ekki lengur við störf á sínum vinnustað þá þarf hann að skila inn afriti af uppsagnarbréfi eða starfslokasamningi.
  4. Læknisvottorð
  5. Skattkort (valkvætt)


Já. Sjóðsfélaga er heimilt að nýta, eða nýta ekki, persónuafsláttinn sinn hjá Fíh meðan hann þiggur sjúkradagpeninga.


Sjóðsfélagi þarf ekki að skila inn skattkorti sínu til Fíh enda er meðhöndlun skattkorts/persónuafsláttar alfarið á rafrænu formi í dag. Sjóðsfélagi greinir frá því á umsóknareyðublaðinu hvernig hann/hún vill nýta persónuafsláttinn hjá Fíh og frá hvaða tímabili.


Sjóðsfélagi getur einnig nýtt sér skattkort maka sé þess óskað.


Dagpeningar greiðast í allt að sex mánuði enda séu launagreiðslur í veikinda- eða slysaforföllum hættar eða skertar.


Já. Sjóðsfélagi getur fengið greidda sjúkradagpeninga frá Fíh ef hann veikist á meðgöngu. Sjóðsfélagi þarf samt sem áður að sýna fram á að hafa fullnýtt rétt sinn til launa í veikindum frá vinnuveitanda (skilar inn vottorði þess efnis með rafrænni umsókn). Þá ber sjóðsfélaga einnig að kanna rétt sinn á framlengingu á fæðingarorlofi hjá Fæðingarorlofssjóði áður en sótt er um sjúkradagpeninga frá Fíh.


Orlofsgreiðslur, þ.m.t. vegna uppsagnar eða starfsloka, hafa ekki áhrif á greiðslur sjúkradagpeninga frá Fíh.


Það getur komið til þess að greiðslur frá lífeyrissjóði eða Tryggingastofnun leiði til skerðinga sjúkradagpeninga frá Fíh.  

 


Nei það er ekki hægt. Sjóðsfélagi getur ekki þegið sjúkradagpeninga frá Fíh ásamt því að vera í launuðu sumarfríi.

Ef hins vegar er um að ræða orlofsuppgjör sem á sér stað á sama tíma og sjóðsfélagi er að þiggja sjúkradagpeninga þá kemur slíkt uppgjör ekki til skerðinga sjúkradagpeninga.


Bótatímabil er það tímabil sem veikindi standa yfir og sjóðsfélagi þiggur greiðslur sjúkradagpeninga frá Fíh.

Það telst til nýtingar sjúkradagpeningatímabils ef sjóðsfélagi er í eigin veikindum (þ.m.t. veikindi á meðgöngu og í fæðingarorlofi). Það telst einnig til nýtingar sjúkradagpeningatímabils ef sjóðsfélagi þiggur sjúkradagpeninga vegna veikinda barns, maka, annarra nákominna, andláts eða af öðrum ástæðum.


Réttur til greiðslu dagpeninga stofnast að nýju þegar greitt hefur verið vegna sjóðsfélaga í sex mánuði eftir að síðasta greiðslutímabili dagpeninga lauk. Hámarksfjöldi mánaða sem greiddir eru hverjum sjóðsfélaga eru tvö tímabil eða að hámarki 12 mánuðir á hverju tíu ára tímabili.


Já það er bundið í úthlutunarreglur Styrktarsjóðs Fíh að skila þarf inn læknisvottorði.


Það er ekki greitt í sjóði Fíh af sjúkradagpeningum. Sjóðsfélagi viðheldur þeim réttindum í sjóðum Fíh sem viðkomandi átti til staðar þegar greiðslur sjúkradagpeninga hefjast.


Það er ekki greitt til lífeyrissjóðs af sjúkradagpeningum.


Starfsmenntunarsjóður

Sækja þarf um styrki til sjóðsins á rafrænu formi á Mínum síðum.


Verkefnið þarf að jafnaði að varða fagsvið hjúkrunar sjóðsfélaga til að vera styrkhæft og auka almenna starfshæfni hans á sviði hjúkrunar, stjórnunar, samskiptatækni, sjálfstyrkingar og tungumála.

Greiddur er kostnaður við nám, námskeið, ráðstefnur og málþing auk faglegra kynnisferða á heilbrigðisstofnanir.
Nánari upplýsingar um styrkhæfni eru á vef Starfsmenntunarsjóðs.

Nei ekki er tekinn skattur af styrkjum.

Umsóknum þarf að skila fyrir fyrsta þess mánaðar sem úthlutað er, þ.e. fyrir 1. febrúar, 1. apríl, 1. júní, 1. ágúst, 1. október og 1. desember.

Til að hægt sé að afgreiða umsóknina og greiða út styrkinn þurfa eftirtalin gögn að berast með umsókn:

  • staðfesting á greiðslu fyrir greiðslu náms/námskeiðs/ráðstefnu/kynnisferða
  • sé um kynnisferð að ræða: dagskrá kynnisferðar
  • staðfesting á greiðslu flugmiða
  • staðfesting á greiðslu gistingar
  • staðfesting á greiðslu eldsneytis sem sýnir eldsneytisverð þann daginn

 

 



Úthlutað er Í febrúar, apríl, júní, ágúst, október og desember.

Styrkir úr sjóðnum eru greiddir út á bilinu 13.-15. dags þess mánaðar sem úthlutað er eða næsta virka dag þar á eftir.

Sjóðsfélagar njóta óskertra réttinda í fæðingarorlofi samkvæmt lögum nr. 95/2000 um fæðingar- og foreldraorlof ef greitt er stéttarfélagsgjald af greiðslum úr fæðingarorlofssjóði til Fíh.

 


Lífeyrisþegi heldur aðildarrétti í 12 mánuði frá því að viðkomandi hættir starfi.

 


Styrktarsjóður

Sækja þarf um styrki til sjóðsins á rafrænu formi á Mínum síðum.

Umsóknum vegna heilsustyrks ásamt viðeigandi gögnum skal skila inn í síðasta lagi 9. dag mánaðar fyrir næstu úthlutun.

Heilsustyrkir eru greiddir út annan hvern mánuð: febrúar, apríl, júní, ágúst, október og desember.
Sjúkradagpeningar, fæðingarstyrkur og útfararstyrkir eru greiddir út mánaðarlega.

Að jafnaði er greitt út 24.-26. dag mánaðar eða næsta virka dag á eftir.

Styrkur til heilsueflingar s.s. líkamsrækt, sund, golf, skíðakort, sálfræðiþjónusta, heilsunudd eða kírópraktor er ekki skattskyldur.

Styrkir vegna m.a. tannlæknakostnaðar, krabbameinsskoðunar eða gleraugnakaupa eru skattskyldir styrkir.



Sjóðsfélagar sem fara í fæðingarorlof og velja að greiða stéttarfélagsgjald af fæðingarorlofsgreiðslum meðan á því stendur halda fullum réttindum.


Sjóðsfélagar halda réttindum í 12 mánuði eftir að þeir láta af störfum og fara á lífeyri. Dagpeningar eru þó ekki greiddir lengur en í þrjá mánuði.

 


Þetta vefsvæði notar vafrakökur.

Lesa skilmála