Að gefa öðrum vængi - kynni af Mörgu Thome

Arna Skúladóttir, sérfræðingur í hjúkrun

Marga Thome kann þá list að styðja nemendur sína og samstarfsmenn. Marga hefur einstaka hæfileika í mannlegum samskiptum; hún sér þá góðu eiginleika sem búa í einstaklingum og hlúir að þeim. Hún hefur einlægan áhuga á fólki, líðan þeirra og aðstæðum. Það sést í samtölum hennar við aðra og hvernig hún talar um annað fólk. Og alls þessa hef ég fengið að njóta og nýt enn. Það er Mörgu að þakka hvernig ég hef vaxið sem sérfræðingur í hjúkrun og reglulegur þátttakandi í ráðstefnum um geðheilsu barna.

Fyrstu kynni

Leiðir okkar Mörgu lágu fyrst saman þegar ég hóf nám í sérskipulögðu BS-námi í hjúkrun eins og það hét. Þar sem ég var með hjúkrunarpróf þurfti ég BS-gráðu til að fara í meistaranám en þangað stefndi ég. Í BS-náminu þurfti maður þá eins og nú að gera lokaverkefni sem var rannsóknarverkefni. Eftir að hafa kynnst mörgum góðum kennurum í náminu var ég samt 100% ákveðin að fá Mörgu sem leiðbeinanda. En hvers vegna valdi ég hana? Það voru ákveðnir persónueiginleikar hennar sem mér líkaði strax við. Marga býr yfir mikilli þekkingu en er hógvær í framkomu. Hún reyndi ekki að ganga í augun á okkur nemendum að neinu leyti. Hún er hrein og bein. Marga bar virðingu fyrir klínískri reynslu og það var mikilvægt fyrir okkur eldri nemendur. Marga kann raunverulega að hlusta. En kennarinn Marga var jafnframt nákvæm og gat verið ströng.

Eina vandamálið í upphafi samstarfs okkar Mörgu var að áhugasvið okkar voru gerólík. Hennar svið var grátvandi ungbarna og vanlíðan mæðra en mitt var alvarleg veikindi barna. Svo ég lagðist undir feld til að finna sameiginlegan flöt og niðurstaðan var „Innlagnir barna vegna svefnvanda“ sem þá tíðkuðust. Lokaverkefnið til BS-prófs gekk mjög vel og strax þá gerðum við með okkur rannsóknarsamning um að halda verkefninu áfram. Það var sjálfgefið að hún yrði leiðbeinandi minn í meistaraverkefninu.

Hvatning og handleiðsla

Viðfangsefnið um svefnvanda barna óx og óx og Marga hélt mér á tánum að vinna faglega. Hún kann svo vel að leyfa manni að vaxa. Hún sér tækifæri í verkum manns og hvetur mann áfram. Marga tók mig með sér á ráðstefnur og setti mér strax þá reglu að maður fer ekki á alþjóðlega ráðstefnu nema vera með faglegt innlegg. Hún sagði tvær ástæður vera fyrir því, annars vegar sú að þannig myndar maður tengsl við aðra í alþjóðlega samfélaginu og hins vegar setur það á mann þrýsting að vinna vel til að vera með eitthvað tilbúið að kynna á næstu ráðstefnu. Marga sagði líka að ef maður væri með góða hugmynd þá væri líklegt að einhver væri annars staðar með svipaða hugsun að gerjast. Á ráðstefnum um hugðarefnið er líklegast að maður finni þetta fólk og tengist því.

Á fyrstu ráðstefnurnar með Mörgu fór ég með veggspjöld en Marga setti markið hærra fyrir mína hönd. Ég man vel eftir fyrsta erindinu mínu á ensku. Marga hafði valið góða en litla ráðstefnu og sagði ákveðið: „Nú ferð þú ekki með veggspjald, nú talar þú.“ Svo sat hún á fremsta bekk og hafði ekki af mér augun, ánægð á svipinn og ég lifði þetta af.
Það eru margar skemmtilegar sögur af ráðstefnuferðum okkar Mörgu og alltaf ljóma af þeim þessir eiginleikar Mörgu að hvetja mann áfram til að efla styrk sinn og treysta sjálfum sér. Ég man þegar við sátum saman á fyrirlestri hjá Brazelton (þekktur fræðimaður á okkar sviði) og vorum að horfa á myndband af honum að meta hegðun og viðbrögð ungra tvíburastráka. Ég var öll uppnumin og þótti þetta frábært efni. Eftir myndbandið talaði Brazelton um það sem hafði verið að gerast milli hans og tvíburanna. Ég tengdi strax við það sem hann benti á, hafði sjálf komið auga á suma af þessum þáttum í myndbandinu. Þá segir Marga rólega: „Ég á ekki auðvelt með að sjá þetta en þú Arna getur það auðveldlega, það er munur á styrk okkar. Þú hefur þetta klíniska innsæi og reynslu. Þú ert opin fyrir „observation“ á hegðun og samskiptum.“ Þannig undirstrikaði hún styrk minn og hvatti mig til að nota hann. Hún hefði getað sleppt því að segja þetta en þarna jókst sjálfstraust mitt talsvert. Marga hefur þetta öryggi og hógværð án þess að vera meðvirk eða mikil jámanneskja. Hún virðir bæði styrk sinn og annarra.

Vitur, róleg og rökvís

Við tölum alltaf mikið saman og alltaf kemur hún mér til að sjá nýja og breiðari fleti á viðfangefninu. Marga vitur, róleg og rökvís. Ég hvatvísari og hrárri, óþroskaðri. Ég lærði snemma að hennar ráð eru góð. Hún er svo víðsýn. Í samstarfi okkar benti Marga mér rólega á ýmsa mikilvæga og nauðsynlega hluti sem hjálpuðu manni að vaxa sem fagmaður. Eitt sinn stormaði ég framlág og pirruð inn á skrifstofuna hennar og kvartaði yfir að ég þyrfti víst að taka enn einn kúrsinn í „hugmyndafræði“. Ég sagðist engan áhuga hafa á að eyða tíma í þetta algjörlega ónauðsynlega efni „hugmyndafræði“. Hún svarar rólega: „En Arna, þú ert alltaf að tala um hugmyndafræði.“ Og ég hugsa: „Já, einmitt, eða hitt þá heldur.“ Svo leiddi hún mig rólega í sannleikann um að ég hefði mótaða hugmyndafræði. Að mín hugmyndafræði væri eins og margra annarra byggð á bæði fræðimennsku og því sem reynslan hefur kennt mér.

Ég ber djúpa og mikla virðingu fyrir hæfileikum Mörgu. Fyrir mig hefur verið ómetanlegt að vaxa við hlið hennar og njóta samverunnar. Við, með okkar ólíku sjónarhorn, höfum unnið saman og speglað okkur í viðhorfum og þekkingu hvor annarrar, allt til að fá sem besta heildarmynd. Það er í raun Mörgu að þakka að mitt sérsvið er svefnvandi barna. Þó það líði lengra á milli þess að við hittumst en áður, þá tölum við enn um sömu hlutina: börn, foreldra, geðheilsu barna og foreldra í víðu samhengi.

Betri fræðilega móður hefði ég ekki getað fengið. Takk, Marga.