Opið bréf til hjúkrunarfræðinga

Móðuramma mín er hjúkrunarfræðingur. Þegar ég var lítil fékk ég stundum að fylgja henni eftir í vinnunni, elta hana eftir endalausum göngum Borgarspítalans, hinkra inni á kaffistofu á meðan hún sinnti einhverju sem var ekki endilega við hæfi barna og dást í hljóði að fumleysi hennar og kjarki þegar hún sprautaði einhvern í handlegginn eða skipti um umbúðir á ljótu sári. Af öllum sem ég hef haft persónuleg kynni af nálgast hún það mest að vera einhvers konar stríðshetja.

Í heilahimnubólgufaraldrinum fyrir 40 árum fór hún grátandi heim úr vinnunni eftir að smábörn dóu í fangi hennar. Hún hefur glímt við bakverki allt sitt líf eftir að hún nýútskrifuð færði hjálparlaust til þungan sjúkling. Þegar hún talaði um starfið sitt átti minna lífsreynt fólk það til að biðjast vægðar; það þoldi vart að heyra um það sem hún varð vitni að upp á hvern dag, helst brosandi og hughreystandi aðra. Samt lét hún eftir sér að tala mikið um starfið vegna þess að hjúkrun var líf hennar og köllun. Hjúkrunarfræðingur var það sem hún gerði og það sem hún var.

Eftir að ævistarfinu lauk er ég ekki frá því að hún hafi fengið snert af stríðsfréttamannaveiki. En það er þegar fyrrverandi stríðsfréttaritarar verða sinnulausir og áhugalitlir um daglegt líf vegna þess að hversdagurinn er heldur rislágur og óraunverulegur í samanburði við lífið á vígstöðvunum.

Fátt er göfugra en að sinna sjúkum: lina þjáningar, halda lífinu í fólki og hjálpa því aftur til heilsu. Í samanburði við starf hjúkrunarfræðingsins virðast flest önnur störf fremur léttvæg.

En ég get vel skilið hvers vegna hún og fleiri hlýddu kallinu og menntuðu sig til að sinna þessu starfi. Fátt er göfugra en að sinna sjúkum: lina þjáningar, halda lífinu í fólki og hjálpa því aftur til heilsu. Í samanburði við starf hjúkrunarfræðingsins virðast flest önnur störf fremur léttvæg. Þannig er það bara; með fullri virðingu fyrir öðrum störfum og með skilningi á að tilurð, viðhald og endurnýjun samfélaga veltur á því að ólíkt fólk komi saman og taki sér ólíka hluti fyrir hendur.

Katrín Oddsdóttir, lögfræðingur, stjórnarskrárfrömuður og mannvinur með meiru, komst vel að orði þegar hún sagði eitthvað á þá leið að mannkynið væri svo mögnuð dýrategund vegna þess að þegar einhver slasast eða veikist kemur bíll með sírenur og færir í öruggt skjól. Ég er því hjartanlega sammála. Þetta er stór hluti af fegurð mannskepnunnar.

Þegar ég eða dóttir mín eða einhver í fjölskyldunni veikist og við erum óviss um framhaldið hringjum við á næstu heilsugæslu og fáum samband við hjúkrunarfræðing. Þegar ég tala við hjúkrunarfræðing finnst mér ég einmitt komin í öruggt skjól. Reynsla mín af ráðleggingum og viðbrögðum ykkar er alfarið góð.

Það liggur ljóst fyrir að enginn tekur ákvörðun um að helga sig þessu starfi í von um neitt annað en það að verða heiminum að gagni. Hugsjón hjúkrunarfræðingsins er eins laus við prjál, sérhlífni eða hégóma og hugsast getur.
Mín tilfinning er sú að virðing og þakklæti fólks almennt fyrir framlagi hjúkrunarfræðinga séu algerð og svo sjálfsögð að það telji varla þörf á að hafa um það fleiri orð. Það liggur ljóst fyrir að enginn tekur ákvörðun um að helga sig þessu starfi í von um neitt annað en það að verða heiminum að gagni. Hugsjón hjúkrunarfræðingsins er eins laus við prjál, sérhlífni eða hégóma og hugsast getur.

Takk, hjúkrunarfræðingar, fyrir að annast um okkur þegar við værum annars í berskjölduðu reiðileysi. Takk fyrir að leggja á ykkur langskólagöngu og slítandi vaktavinnu án þess að hljóta fyrir það sanngjörn laun eða þann dýrðarljóma sem betur hæfði tilefninu. Takk fyrir að vita ykkar viti og gera það sem gera þarf – oft verk sem fáir myndu treysta sér til að inna af hendi. Takk fyrir að sinna öllum jafn vel og láta það ekki á ykkur fá að skjólstæðingar ykkar séu of veikir, hræddir eða hugsunarlausir til að þakka fyrir sig. Megi öllum heimsins blessunum rigna yfir ykkur og alla sem ykkur þykir vænt um.