Vegna fréttar í Morgunblaðinu þann 20 maí sl. þar sem borin eru saman laun lækna og hjúkrunarfræðinga vill Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga (Fíh) koma eftirfarandi á framfæri:
Samanburður á launum hjúkrunarfræðinga og lækna á Íslandi við laun kollega þeirra á Norðurlöndum er villandi og ber þess merki að verið sé að reyna að blekkja með tölfræði.
Gengi gjaldmiðla þeirra landa sem samanburðurinn á við hefur lækkað mikið á milli áranna 2015 og 2017. Til að mynda var gengi norsku krónunnar um mitt ár 2015 17,6 krónur en þann 18. maí 2017 var það 11,6 krónur. Lækkunin á milli áranna 2015 og 2017 er því um 48%. Fram kemur í greiningu SA að laun hjúkrunarfræðinga og lækna séu reiknuð út frá gengi ársins 2017. Þegar farið er ofan í saumana á útreikningum og launin borin saman á gengi hvers árs blasir ný mynd við, sem sýnir að launamunurinn er mun minni en segir í úttrekt SA og sýnir að hjúkrunarfræðingar á Íslandi eru með lægri laun en hjúkrunarfræðingar í Danmörku og Noregi (sjá töflu 1 og 2. Tölur eru í þúsundum íslenskra króna)
Tafla 1. Greining SA í Morgunblaðinu 20.maí 2017
| Læknar | Hjúkrunarfr. |
| 2015 | 2016 | 2015 | 2016 | |
| Danmörk | 894 | 914 | 517 |
528 |
| Noregur |
974 | 967 | 538 | 550 |
| Svíþjóð |
677 | 727 | 361 | 394 |
| Ísland* |
1.160 | 1.132 | 560 | 610 |
| Ísland** |
1.373 | 1.473 | 680 | 744 |
*Regluleg laun
**Regluleg heildarlaun
Tafla 2. Útreikningur Fíh á launum miðað við gengi hvers árs
| Læknar | Hjúkrunarfr. |
| 2015 | 2016 | 2015 | 2016 | |
| Danmörk | 1.180 | 1.139 | 682 |
658 |
| Noregur |
1.441 | 1.219 | 796 | 693 |
| Svíþjóð |
930 | 942 | 496 | 510 |
| Ísland* |
1.160 | 1.132 | 560 | 610 |
| Ísland** |
1.373 | 1.473 | 680 | 744 |
*Regluleg laun
**Regluleg heildarlaun
Þá vantar inn í úttrektina að taka inn aðra þætti eins og samsetningu launa, mismunandi hátt vaktaálag, vinnutíma og starfshlutfall. Vinnutími hjúkrunarfræðinga er mun lengri hér en á Norðurlöndum og eins er meðalstarfshlutfall hjúkrunarfræðinga einungis um 70% á Íslandi skv. nýlegri könnun Fíh. Kaupmáttur er einnig mismunandi á milli landa og er hann ekki tekinn inn í greininguna.
Greining SA sýnir að launamunur á hjúkrunarfræðingum og læknum er hvergi meiri en á Íslandi. Hins vegar er ekkert rætt um það í umfjöllun Morgunblaðsins. Launamunurinn á læknum og hjúkrunarfræðingum á Íslandi er 86% þegar borin eru saman regluleg mánaðarlaun en um 98% þegar borin er saman heildarlaun. Munurinn er um 80% á hinum Norðurlöndunum (sjá töflu 3).
Laun hjúkrunarfræðinga eru einnig að meðaltali um 20-30% lægri en annarra háskólamenntaðra starfsmanna hins opinbera með sambærilega menntun og ábyrgð. Skortur er á hjúkrunarfræðingum til starfa á Íslandi. Nýleg könnun Fíh sýnir að um 290 hjúkrunarfræðinga vantar til starfa miðað við fjármögnuð stöðugildi en um 500 þegar miðað er við mat hjúkrunarforstjóra og framkvæmdastjóra hjúkrunar á þörf fyrir hjúkrunarfræðinga.
Tafla 3. Launamunur á hjúkrunarfræðingum og læknum
| 2015 | 2016 | |
| Danmörk | 73% | 73% |
| Noregur |
81% | 76% |
| Svíþjóð |
88% | 85% |
| Ísland* |
107% | 86% |
| Ísland** |
102% | 98% |
*Regluleg laun
**Regluleg heildarlaun
Ljóst er að samanburðurinn sem fram kemur í greiningu SA sýnir ekki rétta mynd. Skoða þarf heildarmyndina þegar verið er að bera saman laun milli landa en ekki bara afmarkaða hluta.
Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga fagnar umræðu og umfjöllun um laun hjúkrunarfræðinga en hvetur til að vandað sé til verka í slíkri umfjöllun.